01
Crisis
Modi doloribus autem hic doloribus reiciendis voluptatum provident velit. Repellat est quia ipsum reprehenderit excepturi labore consectetur incidunt. Doloribus expedita odio debitis minima sunt consequuntur dolorem amet eaque. In neque vitae consequatur. Saepe modi cumque ea. Nesciunt ea consequuntur cumque nisi eum eveniet.
Get to know the child and family better.
Get to know the child and family better.
Modi doloribus autem hic doloribus reiciendis voluptatum provident velit. Repellat est quia ipsum reprehenderit excepturi labore consectetur incidunt. Doloribus expedita odio debitis minima sunt consequuntur dolorem amet eaque. In neque vitae consequatur. Saepe modi cumque ea. Nesciunt ea consequuntur cumque nisi eum eveniet.
Build a friendly and safe relationship with parents/legal guardians.
Build a friendly and safe relationship with parents/legal guardians.
Modi doloribus autem hic doloribus reiciendis voluptatum provident velit. Repellat est quia ipsum reprehenderit excepturi labore consectetur incidunt. Doloribus expedita odio debitis minima sunt consequuntur dolorem amet eaque. In neque vitae consequatur. Saepe modi cumque ea. Nesciunt ea consequuntur cumque nisi eum eveniet.
Identify and secure basic needs: psychological, social, health-related/medical (especially when refugee, PTSD risk, etc.)
Identify and secure basic needs: psychological, social, health-related/medical (especially when refugee, PTSD risk, etc.)
Modi doloribus autem hic doloribus reiciendis voluptatum provident velit. Repellat est quia ipsum reprehenderit excepturi labore consectetur incidunt. Doloribus expedita odio debitis minima sunt consequuntur dolorem amet eaque. In neque vitae consequatur. Saepe modi cumque ea. Nesciunt ea consequuntur cumque nisi eum eveniet.
Provide all the important information regarding the school system, social system, etc.
Provide all the important information regarding the school system, social system, etc.
Modi doloribus autem hic doloribus reiciendis voluptatum provident velit. Repellat est quia ipsum reprehenderit excepturi labore consectetur incidunt. Doloribus expedita odio debitis minima sunt consequuntur dolorem amet eaque. In neque vitae consequatur. Saepe modi cumque ea. Nesciunt ea consequuntur cumque nisi eum eveniet.
Trauma
Pamięć [changes]
Memory [changes]
Uwaga [changes]
Attention [changes]
Zmiany w funkcjonowaniu
Changes in functioning
Wywiad pogłębiony
In-depth interview
Specjalistka/Specjalista w zakresie psychiatrii [external]
Psychiatrists [external]
Specjalistka/Specjalista w zakresie medycyny [external]
Doctors [external]
Orzeczenie
Decision
Opinie
Opinion
Revalidator
Revalidator
Unikanie oceniania zachowania bez przeanalizowania kontekstu
Avoiding judging behaviour without analysing the context
Dostęp/ kontakt z osobami wspierającymi np. psycholodzy
Access/contact with supporting individuals, e.g. psychologists
Praca z zespołem interdyscyplinarnym
Working with an interdisciplinary team
Relacje oparte na zaufaniu
Relationships based on trust
Czas na odpoczynek
Time for rest
Przerwy sensoryczny
Sensory breaks
Zapewnienie elastyczności [Others]
- Przerwy sensoryczny
- Czas na odpoczynek
Ensuring flexibility [Others]
- Sensory breaks
- Time for rest
Bezpieczne i przewidywalne otoczenie [Others]
Safe and predictable environment [Others]
Rewalidator
Rehabilitation specialist
Psycholog [team]
Psychologist [team]
Wychowawca | Wychowawczyni [team]
Tutor [team]
Pedagog(żka) [team]
Pedagogue [team]
Logoped(k)a
Speech therapist
Zespół wspierający
- Logoped(k)a
- Pedagog(żka) [team]
- Wychowawca | Wychowawczyni [team]
- Psycholog [team]
- Rewalidator
Support team
- Speech therapist
- Pedagogue [team]
- Tutor [team]
- Psychologist [team]
- Rehabilitation specialist
Indywidualny Plan Edukacyjno-Terapeutyczny (IPET) [support]
- Zespół wspierający
Individual Educational and Therapeutic Plan (IEP) [support]
- Support team
Działania wspierające
- Indywidualny Plan Edukacyjno-Terapeutyczny (IPET) [support]
Supporting activities
- Individual Educational and Therapeutic Plan (IEP) [support]
Indywidualny Plan Edukacyjno-Terapeutyczny (IPET)
Individual Educational and Therapeutic Plan (IEP)
Organizacyjne [#4]
Organizational [#4]
Emocjonalne [#4]
Emotional [#4]
Dostosowanie [#4]
- Emocjonalne [#4]
- Organizacyjne [#4]
- Indywidualny Plan Edukacyjno-Terapeutyczny (IPET)
Adjustment [#4]
- Emotional [#4]
- Organizational [#4]
- Individual Educational and Therapeutic Plan (IEP)
Współpraca z i między specjalistami oraz z rodzicami
Collaboration with and among specialists and with parents
Psycholodzy [#3]
Psychologists [#3]
Pedagodzy [#3]
Pedagogues [#3]
Lekarze specjaliści
Specialist doctors
Poradnie (np. Psychologiczno-Pedagoczine etc.)
Counselling centres
Szacunek dla granic, zaufanie, empatia
Respect for boundaries, trust, empathy
Trudności, wyzwania, potrzeby
Difficulties, challenges, needs
Kontekst przyjazdu do kraju
Context of arriving in the country
Delikatna, bez szczegółów, nienachalna, luźna
Subtle, without details, unobtrusive, relaxed
Z uczniem, z rodzicami
- Delikatna, bez szczegółów, nienachalna, luźna
- Kontekst przyjazdu do kraju
- Trudności, wyzwania, potrzeby
- Szacunek dla granic, zaufanie, empatia
With the student, with the parents
- Subtle, without details, unobtrusive, relaxed
- Context of arriving in the country
- Difficulties, challenges, needs
- Respect for boundaries, trust, empathy
Dom [Monitoring]
Home [Monitoring]
Świetlica szkolna
After-school club
Klasa [monitoring]
Class [monitoring]
Monitorowanie w różnych przestrzeniach, otoczeniach, kontekstach
- Klasa [monitoring]
- Świetlica szkolna
- Dom [Monitoring]
Monitoring in various spaces
- Class [monitoring]
- After-school club
- Home [Monitoring]
Niepokojące zmiany w zachowaniu w szkole
- Monitorowanie w różnych przestrzeniach, otoczeniach, kontekstach
Worrying changes in behaviour at school
- Monitoring in various spaces
Inne
- Bezpieczne i przewidywalne otoczenie [Others]
- Zapewnienie elastyczności [Others]
- Relacje oparte na zaufaniu
- Praca z zespołem interdyscyplinarnym
- Dostęp/ kontakt z osobami wspierającymi np. psycholodzy
- Unikanie oceniania zachowania bez przeanalizowania kontekstu
Others
- Safe and predictable environment [Others]
- Ensuring flexibility [Others]
- Relationships based on trust
- Working with an interdisciplinary team
- Access/contact with supporting individuals, e.g. psychologists
- Avoiding judging behaviour without analysing the context
#4 Dokumentacja i plan wsparcia
- Dostosowanie [#4]
- Działania wspierające
#4 Documentation and support plan
- Adjustment [#4]
- Supporting activities
#3 Konsultacja specjalistyczna
- Poradnie (np. Psychologiczno-Pedagoczine etc.)
- Lekarze specjaliści
- Pedagodzy [#3]
- Psycholodzy [#3]
- Współpraca z i między specjalistami oraz z rodzicami
#3 Specialist consultation
- Counselling centres
- Specialist doctors
- Pedagogues [#3]
- Psychologists [#3]
- Collaboration with and among specialists and with parents
#2 Rozmowa
- Z uczniem, z rodzicami
#2 Conversation
- With the student, with the parents
#1 Obserwacja
- Niepokojące zmiany w zachowaniu w szkole
#1 Observation
- Worrying changes in behaviour at school
Nadpobudliwość
Hyperactivity
Strach [Emo/psych]
Fear [Emo/psych]
Poczucie winy, wstydu
Guilt, shame
Niska samo-ocena [Emo/psych]
Low self-esteem [Emo/psych]
Wycofanie [emo/psych]
Withdrawal [emo/psych]
Czujność
Alertness
Labilność emocjonalna
Emotional lability
Napięcie
Tension
Lękliwość [Emo/psych]
Anxiety [Emo/psych]
Impulsywność
Impulsivity
Drażliwość
Irritability
Wybuchy złości
Outbursts of anger
Izolacja, wycofanie
Isolation, withdrawal
Unikanie kontaktu z rówieśnikami
Avoidance of peer contact
Regres (np. moczenie się)
Regression (e.g., bed-wetting)
Problemy z koncentracją, nauką
Problems with concentration and learning
Autoagresja [Symptoms]
Self-harm [Symptoms]
Agresja [Symptoms]
Aggression [Symptoms]
Chroniczne zmęczenie
Chronic fatigue
Bóle głowy bez przyczyn medycznych
Headaches without medical causes
Nadmierna senność
Excessive sleepiness
Bóle brzucha
Stomach pains
Bezsenność
Insomnia
Emocjonalne | Psychologiczne [Symptoms]
- Wybuchy złości
- Drażliwość
- Impulsywność
- Lękliwość [Emo/psych]
- Napięcie
- Labilność emocjonalna
- Czujność
- Wycofanie [emo/psych]
- Niska samo-ocena [Emo/psych]
- Poczucie winy, wstydu
- Strach [Emo/psych]
- Nadpobudliwość
Emotional/psychological [Symptoms]
- Outbursts of anger
- Irritability
- Impulsivity
- Anxiety [Emo/psych]
- Tension
- Emotional lability
- Alertness
- Withdrawal [emo/psych]
- Low self-esteem [Emo/psych]
- Guilt, shame
- Fear [Emo/psych]
- Hyperactivity
Behawioralne [Symptoms]
- Agresja [Symptoms]
- Autoagresja [Symptoms]
- Problemy z koncentracją, nauką
- Regres (np. moczenie się)
- Unikanie kontaktu z rówieśnikami
- Izolacja, wycofanie
Behavioural [Symptoms]
- Aggression [Symptoms]
- Self-harm [Symptoms]
- Problems with concentration and learning
- Regression (e.g., bed-wetting)
- Avoidance of peer contact
- Isolation, withdrawal
Somatyczne [Symptoms]
- Bezsenność
- Bóle brzucha
- Nadmierna senność
- Bóle głowy bez przyczyn medycznych
- Chroniczne zmęczenie
Somatic [Symptoms]
- Insomnia
- Stomach pains
- Excessive sleepiness
- Headaches without medical causes
- Chronic fatigue
Grupy wsparcia
Support groups
Warsztaty z zakresu zarządzania stresem, emocjami, kontrolą
Workshops on stress management, emotions, control
Współpraca psychologów szkolnych
Collaboration with school psychologists
Kąciki relaksacyjne, arterapia, itp.
Relaxation corners, art therapy, etc.
Szkolenie kadry w zakresie traumy, umiejętności reagowania
Educating staff about trauma, response skills
Inne podejścia (np. arterapia, terapia zabawą, odporność psychiczna)
Other approaches (e.g. art therapy, play therapy, mental resilience)
Programy resocjalizacyjne
Rehabilitation programmes
Obserwowanie zmian w zachowaniu, relacjach interpersonalnych
Observing changes in behaviour, interpersonal relationships
Empatia, szacunek do granic, cierpliwość, jasne przewidywalne zasady
Empathy, respect for boundaries, patience, clear predictable rules
Inne [Methods]
Other [Methods]
IMDR [Methods]
IMDR [Methods]
TF-CBT [Methods]
TF-CBT [Methods]
Psychoterapia indywidualna [Methods]
Psychotherapy [Methods]
Terapia rodzinna [Methods]
Family therapy [Methods]
Farmakologia [Methods]
Pharmacology [Methods]
Istniejące metody leczenia
- Farmakologia [Methods]
- Terapia rodzinna [Methods]
- Psychoterapia indywidualna [Methods]
- TF-CBT [Methods]
- IMDR [Methods]
- Inne [Methods]
Existing treatment methods
- Pharmacology [Methods]
- Family therapy [Methods]
- Psychotherapy [Methods]
- TF-CBT [Methods]
- IMDR [Methods]
- Other [Methods]
Inne formy terapii [Pr.Theraphy]
Other [Pr.Theraphy]
Poznawcza | Poznawczo-behawioralna [Pr.Theraphy]
Cognitive [Pr.Theraphy]
Rodzinna
Family
Organizacja warsztatów wspierających
- Szkolenie kadry w zakresie traumy, umiejętności reagowania
- Kąciki relaksacyjne, arterapia, itp.
- Współpraca psychologów szkolnych
- Warsztaty z zakresu zarządzania stresem, emocjami, kontrolą
- Grupy wsparcia
Organizing supportive workshops
- Educating staff about trauma, response skills
- Relaxation corners, art therapy, etc.
- Collaboration with school psychologists
- Workshops on stress management, emotions, control
- Support groups
Prowadzenie interwencji
- Programy resocjalizacyjne
- Inne podejścia (np. arterapia, terapia zabawą, odporność psychiczna)
Conducting interventions
- Rehabilitation programmes
- Other approaches (e.g. art therapy, play therapy, mental resilience)
Rozpoznanie symptomów
- Obserwowanie zmian w zachowaniu, relacjach interpersonalnych
Recognizing symptoms
- Observing changes in behaviour, interpersonal relationships
Budowanie bezpiecznej relacji
- Empatia, szacunek do granic, cierpliwość, jasne przewidywalne zasady
Building a safe relationship
- Empathy, respect for boundaries, patience, clear predictable rules
Uwaga! W szkole nie leczymy
- Istniejące metody leczenia
Attention! We do not cure at school
- Existing treatment methods
Zapewnienie terapii
- Rodzinna
- Poznawcza | Poznawczo-behawioralna [Pr.Theraphy]
- Inne formy terapii [Pr.Theraphy]
Providing therapy
- Family
- Cognitive [Pr.Theraphy]
- Other [Pr.Theraphy]
Udzielanie zgody na działania
Giving consent for actions
Uczestnictwo w inicjatywach szkolnych
- Udzielanie zgody na działania
Participation in school initiatives
- Giving consent for actions
Filmoterapia, bajkoterapia, itd.
Film therapy, fairy tale therapy, etc.
Regularne rozmowy o emocjach
Regular discussions about emotions
Bezpieczna i przewidywalna rutyna
Safe routine
Docenianie osiągnięć i wsparcie w trudnych chwilach
Appreciating achievements and supporting in difficult times
Umiejętności radzenia sobie ze stresem
Stress coping skills
Formalne udzielanie zgody na działania (np. pomocowe, terapeutyczne)
Formal consent for actions
Wczesne rozpoznawanie i interwencja
Early recognition
Otwarta komunikacja
Open communication
Wsparcie domowe
- Bezpieczna i przewidywalna rutyna
- Regularne rozmowy o emocjach
- Filmoterapia, bajkoterapia, itd.
- Uczestnictwo w inicjatywach szkolnych
Home support
- Safe routine
- Regular discussions about emotions
- Film therapy, fairy tale therapy, etc.
- Participation in school initiatives
Wzmacnianie odporności psychicznej dziecka
- Umiejętności radzenia sobie ze stresem
- Docenianie osiągnięć i wsparcie w trudnych chwilach
Strengthening a child's mental resilience
- Stress coping skills
- Appreciating achievements and supporting in difficult times
Współpraca w organizacji terapii
Collaboration in organizing therapy
We współpracy ze specjalistami z różnych obszarów
- Współpraca w organizacji terapii
- Wzmacnianie odporności psychicznej dziecka
- Wsparcie domowe
- Otwarta komunikacja
- Wczesne rozpoznawanie i interwencja
- Formalne udzielanie zgody na działania (np. pomocowe, terapeutyczne)
In collaboration with specialists from various fields
- Collaboration in organizing therapy
- Strengthening a child's mental resilience
- Home support
- Open communication
- Early recognition
- Formal consent for actions
Metody wsparcia [elements]
- Zapewnienie terapii
- Uwaga! W szkole nie leczymy
- Budowanie bezpiecznej relacji
- Rozpoznanie symptomów
- Prowadzenie interwencji
- Organizacja warsztatów wspierających
Support methods [elements]
- Providing therapy
- Attention! We do not cure at school
- Building a safe relationship
- Recognizing symptoms
- Conducting interventions
- Organizing supportive workshops
Zespół pomocy pedagogiczno-psychologicznej [elements]
- Revalidator
- Opinie
- Orzeczenie
Pedagogical-psychological support team [elements]
- Revalidator
- Opinion
- Decision
Zewnętrzni specjaliści [elements]
- Specjalistka/Specjalista w zakresie medycyny [external]
- Specjalistka/Specjalista w zakresie psychiatrii [external]
External specialists [elements]
- Doctors [external]
- Psychiatrists [external]
Kadra pedagogiczna | psychologiczna [elements]
- Wywiad pogłębiony
Pedagogue, psychologist [elements]
- In-depth interview
Kadra nauczycielska [elements]
- Uwaga [changes]
- Pamięć [changes]
Teaching staff [elements]
- Attention [changes]
- Memory [changes]
Rodzice | Osoby sprawujące opiekę prawną [elements]
- We współpracy ze specjalistami z różnych obszarów
Parents/guardians [elements]
- In collaboration with specialists from various fields
Etapy rozpoznania w szkole
- #1 Obserwacja
- #2 Rozmowa
- #3 Konsultacja specjalistyczna
- #4 Dokumentacja i plan wsparcia
- Inne
Stages of recognition in school
- #1 Observation
- #2 Conversation
- #3 Specialist consultation
- #4 Documentation and support plan
- Others
Objawy występujące w szkole sugerujące traumę
- Somatyczne [Symptoms]
- Behawioralne [Symptoms]
- Emocjonalne | Psychologiczne [Symptoms]
Symptoms occurring at school that may suggest trauma
- Somatic [Symptoms]
- Behavioural [Symptoms]
- Emotional/psychological [Symptoms]
Elementy rozpoznania możliwych objawów traumy i trudności
- Rodzice | Osoby sprawujące opiekę prawną [elements]
- Kadra nauczycielska [elements]
- Kadra pedagogiczna | psychologiczna [elements]
- Zewnętrzni specjaliści [elements]
- Zespół pomocy pedagogiczno-psychologicznej [elements]
- Metody wsparcia [elements]
Elements of recognizing possible symptoms of trauma and difficulties
- Parents/guardians [elements]
- Teaching staff [elements]
- Pedagogue, psychologist [elements]
- External specialists [elements]
- Pedagogical-psychological support team [elements]
- Support methods [elements]
Środowiskowa | zbiorowa | kolektywna
Environmental, collective
Seksualna | emocjonalna
Sexual, emotional
Wtórna
Secondary
Relacyjna
Relational
Historyczna | międzygeneracyjna
Historical, intergenerational
Rozwojowa
Developmental
Złożona
Complex
Przewlekła | chroniczna
Chronic, persistent
Ostra
Acute
Źródło - typy zdarzenia
- Rozwojowa
- Historyczna | międzygeneracyjna
- Relacyjna
- Wtórna
- Seksualna | emocjonalna
- Środowiskowa | zbiorowa | kolektywna
Source - types of events
- Developmental
- Historical, intergenerational
- Relational
- Secondary
- Sexual, emotional
- Environmental, collective
Czas trwania
- Ostra
- Przewlekła | chroniczna
- Złożona
Duration
- Acute
- Chronic, persistent
- Complex
Dostęp do wsparcia emocjonalnego, społecznego
Access to emotional and social support
Stabilne środowisko
Stable environment
Wsparcie rówieśnicze
Peer support
Bezpieczna relacja z opiekunem
Safe relationship with caregiver
Sytuacja rodzinna
Family situation
Ochronne [Factors]
- Family situation
- Safe relationship with caregiver
- Peer support
- Stabilne środowisko
- Access to emotional and social support
Protective [Factors]
- Family situation
- Safe relationship with caregiver
- Peer support
- Stable environment
- Access to emotional and social support
Niska odporność psychiczna
Low resilience
Predyspozycje indywidualne [Factors]
- Niska odporność psychiczna
Individual predispositions [Factors]
- Low resilience
Śmierć [Factors]
Death [Factors]
Doświadczenie wydarzenia traumatycznego [Factors]
Experience of a traumatic event [Factors]
Przemoc [Factors]
Violence [Factors]
Brak wsparcia [Factors]
Lack of support [Factors]
Uzależnienie [Factors]
Addiction [Factors]
Bieda [Factors]
Poverty [Factors]
Ryzyka [Factors]
- Bieda [Factors]
- Uzależnienie [Factors]
- Brak wsparcia [Factors]
- Przemoc [Factors]
- Doświadczenie wydarzenia traumatycznego [Factors]
- Śmierć [Factors]
- Predyspozycje indywidualne [Factors]
Risks [Factors]
- Poverty [Factors]
- Addiction [Factors]
- Lack of support [Factors]
- Violence [Factors]
- Experience of a traumatic event [Factors]
- Death [Factors]
- Individual predispositions [Factors]
Nagła zmiana (np. otoczenia)
Sudden change (e.g. environment)
Brak kontroli [causes]
Lack of control [causes]
Zagrożenie realne (spostrzegane)
Real (perceived) threat
Brak wsparcia [causes]
Lack of support [causes]
Upokorzenie
Humiliation
Bezradność [causes]
Helplessness [causes]
Empatia [school]
Empathy [school]
Wspólne ustalanie granic, regulacja emocji
Setting boundaries together, emotion regulation
Koncentracja na emocjach, dbanie o dobrostan [school]
Focus on emotions, caring for well-being [school]
Elastyczność, indywidualne podejście [school]
Flexibility, individual approach [school]
Bezpieczna [School]
Safe [School]
Podejście TIA (Trauma Informed Approached)
- Bezpieczna [School]
- Elastyczność, indywidualne podejście [school]
- Koncentracja na emocjach, dbanie o dobrostan [school]
- Wspólne ustalanie granic, regulacja emocji
- Empatia [school]
Trauma Informed Approach (TIA)
- Safe [School]
- Flexibility, individual approach [school]
- Focus on emotions, caring for well-being [school]
- Setting boundaries together, emotion regulation
- Empathy [school]
Przewidywalne, spokojne otoczenie / jasne zasady funkcjonowania
Predictable, calm environment / clear rules and guidelines
Inne [Abusive families]
Others [Abusive families]
Przemoc fizyczna
Physical violence
Przemoc psychiczna
Psychological violence
Przemoc seksualna
Sexual violence
Dzieci z rodzin przemocowych
- Przemoc seksualna
- Przemoc psychiczna
- Przemoc fizyczna
- Inne [Abusive families]
Children from abusive families
- Sexual violence
- Psychological violence
- Physical violence
- Others [Abusive families]
Dzieci z trudnościami i/lub brakiem poczucia bezpieczeństwa
Children with difficulties and/or lack of a sense of safety
Dzieci z zaburzeniami (np. lękowymi, PTSD)
Children with disorders (e.g., anxiety, PTSD)
Dzieci w systemach opieki zastępczej
Children in foster care systems
Dzieci z doświadczeniem przemocy, zaniedbania, utraty, żałoby, migracji
Children with experiences of violence, neglect, loss, grief, migration
Mniejsze ryzyko wypalenia zawodowego
Lower risk of professional burnout
Wsparcie dla nauczycieli
- Mniejsze ryzyko wypalenia zawodowego
Support for teachers
- Lower risk of professional burnout
Zwiększenie równości, integracji
Increasing equality, integration
Profilaktyka zaburzeń psychicznych
Prevention of mental disorders
Większe zaangażowanie dziecka w naukę
Greater engagement of the child in learning
Mniej zachowań agresywnych, mniejsze wycofanie
Fewer aggressive behaviours, less withdrawal
Lepsza atmosfera emocjonalna szkoły
Better emotional climate at school
Techniki relaksacyjne (np. ćwiczenia oddechowe)
Relaxation (e.g., breathing)
Nazywanie emocji
Naming emotions
Moderowanie
Moderation
Wspiera regulację emocji
- Moderowanie
- Nazywanie emocji
- Techniki relaksacyjne (np. ćwiczenia oddechowe)
Supports emotional regulation
- Moderation
- Naming emotions
- Relaxation (e.g., breathing)
Nieocenianie zachowania jako złe, tylko odbieranie go jako sygnalizacja potrzeb
Not judging behaviour as bad, but interpreting it as a signal of needs
Nie odrzuca po trudnym zachowaniu
Does not reject after difficult behaviour
Szkolenie kadry w zakresie traumy, współpracy oraz komunikacji empatycznej (w tym z rodzicami i dzieckiem)
Educating staff about trauma, collaboration, and empathetic communication (including with parents and children)
Zmniejsza użycie kar, a wdraża podejście rozumiejące, praktyki naprawcze i mediacji
Reduces the use of punishment, implementing understanding approaches, restorative practices, and mediation
Programy psycho-edukacyjne i socjo-emocjonalne
Psycho-educational and socio-emotional programmes
Nie działa w pojedynkę
Does not act alone
Wie, że zachowanie to komunikat
Knows that behaviour is a message
Słucha empatycznie, nie ocenia
Listens empathetically, does not judge
Reguluje siebie i swoje emocje zanim udzieli wsparcia dziecku
Regulates oneself and their emotions before providing support to the child
Rozpoznaje, że trauma wpływa na rozwój mózgu, emocji i ciała
Recognizes that trauma affects brain, emotional, and physical development
Język empatyczny
Empathetic language
Dbanie o rutynę i spokój
Building and Maintaining a routine and peace
Rola nauczyciela_lki
- Dbanie o rutynę i spokój
Role of the teacher
- Building and Maintaining a routine and peace
Kącik regulacji emocji
Emotion Regulation Corner
Rezygnacja z dzwonka
No ring-bell during classess
Kącik, pokój relaksacyjny
Relaxation corner, room
Wrażliwa na potrzeby i uwzględniająca ryzyko przebodźcowania
- Kącik, pokój relaksacyjny
- Rezygnacja z dzwonka
Sensitive to needs and considering the risk of overstimulation
- Relaxation corner, room
- No ring-bell during classess
Systematyczna, przewidywalna, uporządkowana
Systematic, predictable, orderly
Stymulująca współpracę
Stimulating collaboration
Organizacja i planowanie
Organization and planning
Zrozumienie nie tyle co jest nie tak, ale co się przydarzyło [Foundations]
Understanding not only what's wrong, but also what happened [Foundations]
Empatia [Foundations]
Empathy [Foundations]
Zrozumienie [Foundations]
Understanding [Foundations]
Bezpieczeństwo [Foundations]
Safety [Foundations]
Fundamenty | zasady
- Bezpieczeństwo [Foundations]
- Zrozumienie [Foundations]
- Empatia [Foundations]
- Zrozumienie nie tyle co jest nie tak, ale co się przydarzyło [Foundations]
Foundations
- Safety [Foundations]
- Understanding [Foundations]
- Empathy [Foundations]
- Understanding not only what's wrong, but also what happened [Foundations]
Poznawcze [Safety]
Cognitive [Safety]
Emocjonalne [Safety]
Emotional [Safety]
Fizyczne [Safety]
- Przewidywalne, spokojne otoczenie / jasne zasady funkcjonowania
Physical [Safety]
- Predictable, calm environment / clear rules and guidelines
Wiedza co się będzie działo i czego się oczekuje
Knowledge of what will happen and what is expected
Godni zaufania
- Wiedza co się będzie działo i czego się oczekuje
Trustworthy
- Knowledge of what will happen and what is expected
Przewidywalnie | przejrzyści
- Wiedza co się będzie działo i czego się oczekuje
Predictable, transparent
- Knowledge of what will happen and what is expected
Szacunek
Respect
Empatia
Empathy
Regulacja emocji
Emotion regulation
Budowanie relacji
- Regulacja emocji
- Empatia
- Szacunek
Building relationships
- Emotion regulation
- Empathy
- Respect
Możliwość wyrażania potrzeb
The ability to express needs
Głos dziecka jest ważny
The child's voice matters
Aktywni uczestnicy, uczestniczki procesu edukacyjnego/ podmiotowość/ sprawczość/ autonomia
Active participants in the educational process / agency / empowerment / autonomy
Dziecko ma prawo wyboru
- Aktywni uczestnicy, uczestniczki procesu edukacyjnego/ podmiotowość/ sprawczość/ autonomia
The child has the right to choose
- Active participants in the educational process / agency / empowerment / autonomy
Traumy nie widać
Trauma is not visible
Działają razem dla dobra dziecka, dzielą się wiedzą
Working together for the child's benefit, sharing knowledge
Psycholodzy
- Działają razem dla dobra dziecka, dzielą się wiedzą
- Traumy nie widać
Psychologists
- Working together for the child's benefit, sharing knowledge
- Trauma is not visible
Nauczyciele | Nauczycielki
- Działają razem dla dobra dziecka, dzielą się wiedzą
- Traumy nie widać
Teachers
- Working together for the child's benefit, sharing knowledge
- Trauma is not visible
Osoby eksperckie
- Działają razem dla dobra dziecka, dzielą się wiedzą
- Traumy nie widać
Experts
- Working together for the child's benefit, sharing knowledge
- Trauma is not visible
Rodzice
- Działają razem dla dobra dziecka, dzielą się wiedzą
- Traumy nie widać
Parents
- Working together for the child's benefit, sharing knowledge
- Trauma is not visible
Terapeuci
- Działają razem dla dobra dziecka, dzielą się wiedzą
- Traumy nie widać
Therapists
- Working together for the child's benefit, sharing knowledge
- Trauma is not visible
Dzieci z doświadczeniem migracji
Children with migration experience
Mniejszości
Minorities
Osoby z niepełnosprawnościami
People with disabilities
Uznawanie i szacunek tożsamości, odrębności kultury dziecka
Recognition and respect for the child's cultural identity and distinctiveness
Świadomość różnorodności i równości
- Dzieci z doświadczeniem migracji
- Mniejszości
- Osoby z niepełnosprawnościami
- Uznawanie i szacunek tożsamości, odrębności kultury dziecka
Awareness of diversity and equality
- Children with migration experience
- Minorities
- People with disabilities
- Recognition and respect for the child's cultural identity and distinctiveness
Współpraca między dorosłymi
- Psycholodzy
- Nauczyciele | Nauczycielki
- Osoby eksperckie
- Rodzice
- Terapeuci
Collaboration among adults
- Psychologists
- Teachers
- Experts
- Parents
- Therapists
Współudział i głos dziecka
- Dziecko ma prawo wyboru
- Głos dziecka jest ważny
- Możliwość wyrażania potrzeb
Co-participation and the child's voice
- The child has the right to choose
- The child's voice matters
- The ability to express needs
Wsparcie emocjonalne i relacyjne
- Budowanie relacji
Emotional and relational support
- Building relationships
Zaufanie i przejrzystość w relacjach z dorosłymi
- Godni zaufania
- Przewidywalnie | przejrzyści
Trust and transparency in relationships with adults
- Trustworthy
- Predictable, transparent
Bezpieczeństwo
- Fizyczne [Safety]
- Emocjonalne [Safety]
- Poznawcze [Safety]
Safety
- Physical [Safety]
- Emotional [Safety]
- Cognitive [Safety]
Dla kogo?
- Dzieci z doświadczeniem przemocy, zaniedbania, utraty, żałoby, migracji
- Dzieci w systemach opieki zastępczej
- Dzieci z zaburzeniami (np. lękowymi, PTSD)
- Dzieci z trudnościami i/lub brakiem poczucia bezpieczeństwa
- Dzieci z rodzin przemocowych
For whom?
- Children with experiences of violence, neglect, loss, grief, migration
- Children in foster care systems
- Children with disorders (e.g., anxiety, PTSD)
- Children with difficulties and/or lack of a sense of safety
- Children from abusive families
Korzyści
- Lepsza atmosfera emocjonalna szkoły
- Mniej zachowań agresywnych, mniejsze wycofanie
- Większe zaangażowanie dziecka w naukę
- Profilaktyka zaburzeń psychicznych
- Zwiększenie równości, integracji
- Wsparcie dla nauczycieli
Benefits
- Better emotional climate at school
- Fewer aggressive behaviours, less withdrawal
- Greater engagement of the child in learning
- Prevention of mental disorders
- Increasing equality, integration
- Support for teachers
Relacja
- Nie odrzuca po trudnym zachowaniu
- Nieocenianie zachowania jako złe, tylko odbieranie go jako sygnalizacja potrzeb
- Wspiera regulację emocji
Relationship
- Does not reject after difficult behaviour
- Not judging behaviour as bad, but interpreting it as a signal of needs
- Supports emotional regulation
System
- Programy psycho-edukacyjne i socjo-emocjonalne
- Zmniejsza użycie kar, a wdraża podejście rozumiejące, praktyki naprawcze i mediacji
- Szkolenie kadry w zakresie traumy, współpracy oraz komunikacji empatycznej (w tym z rodzicami i dzieckiem)
System
- Psycho-educational and socio-emotional programmes
- Reduces the use of punishment, implementing understanding approaches, restorative practices, and mediation
- Educating staff about trauma, collaboration, and empathetic communication (including with parents and children)
Rola osoby dorosłej
- Język empatyczny
- Rozpoznaje, że trauma wpływa na rozwój mózgu, emocji i ciała
- Reguluje siebie i swoje emocje zanim udzieli wsparcia dziecku
- Słucha empatycznie, nie ocenia
- Wie, że zachowanie to komunikat
- Nie działa w pojedynkę
Role of the adult
- Empathetic language
- Recognizes that trauma affects brain, emotional, and physical development
- Regulates oneself and their emotions before providing support to the child
- Listens empathetically, does not judge
- Knows that behaviour is a message
- Does not act alone
Klasa
- Kącik regulacji emocji
- Rola nauczyciela_lki
Class
- Emotion Regulation Corner
- Role of the teacher
Szkoła
- Podejście TIA (Trauma Informed Approached)
School
- Trauma Informed Approach (TIA)
Przestrzeń uwzględniająca wpływ traumy na zachowanie, emocje dziecka i rozwój
- Organizacja i planowanie
- Stymulująca współpracę
- Systematyczna, przewidywalna, uporządkowana
- Wrażliwa na potrzeby i uwzględniająca ryzyko przebodźcowania
A space that takes into account the impact of trauma on a child's behaviour, emotions, and development
- Organization and planning
- Stimulating collaboration
- Systematic, predictable, orderly
- Sensitive to needs and considering the risk of overstimulation
Praca profesjonalna z dzieckiem
- Fundamenty | zasady
Professional work with the child
- Foundations
Zasady | podstawy
- Bezpieczeństwo
- Zaufanie i przejrzystość w relacjach z dorosłymi
- Wsparcie emocjonalne i relacyjne
- Współudział i głos dziecka
- Współpraca między dorosłymi
- Świadomość różnorodności i równości
Principles / foundations
- Safety
- Trust and transparency in relationships with adults
- Emotional and relational support
- Co-participation and the child's voice
- Collaboration among adults
- Awareness of diversity and equality
Trauma Informed Approached (TI) / Trauma Centered Approach - podejście uwzględniające doświadczenie traumy
- Zasady | podstawy
- Praca profesjonalna z dzieckiem
- Przestrzeń uwzględniająca wpływ traumy na zachowanie, emocje dziecka i rozwój
- Szkoła
- Klasa
- Rola osoby dorosłej
- System
- Relacja
- Korzyści
- Dla kogo?
Trauma Informed Approach (TI) / Trauma Centered Approach - an approach that takes trauma experience into account
- Principles / foundations
- Professional work with the child
- A space that takes into account the impact of trauma on a child's behaviour, emotions, and development
- School
- Class
- Role of the adult
- System
- Relationship
- Benefits
- For whom?
Inne [Forms of assistance]
- Trauma Informed Approached (TI) / Trauma Centered Approach - podejście uwzględniające doświadczenie traumy
Other [Forms of assistance]
- Trauma Informed Approach (TI) / Trauma Centered Approach - an approach that takes trauma experience into account
Poznawczo-behawioralna
Cognitive-behavioural
Farmakoterapia
Pharmacotherapy
Terapia
Therapy
Specjalistyczna
- Terapia
- Farmakoterapia
- Poznawczo-behawioralna
Specialised
- Therapy
- Pharmacotherapy
- Cognitive-behavioural
Brak zaufania
Lack of trust
Izolacja
Isolation
Niska samoocena, poczucie winy lub wstydu
Low self-esteem, feelings of guilt or shame [Emotional area]
Bezradność
Helplessness
Zaburzone poczucie bezpieczeństwa
Disturbed sense of safety
Silny ładunek emocjonalny (lęk, strach, złość, smutek, wstyd, impulsywność, drażliwość, nadmierna czujność)
Strong emotional charge (anxiety, fear, anger, sadness, shame, impulsivity, irritability, excessive vigilance)
Hiperpobudzenie
Hyperarousal
Anhedonia
Anhedonia
Odrętwienie
Numbness
Lęk
Anxiety
Pamięć [Cognitive]
Memory
Uwaga
Attention
Rozpraszanie się [Cognitive]
Distractibility
Koncentracja [Cognitive]
Concentration
Inne [Behavioural]
Other [Behavioural]
Wycofanie
Withdrawal
Agresja
Aggression
Zaburzenia odżywiania oraz snu
Eating and sleep disorders
Autoagresja
Self-harm
Uzależnienia
Addictions
Deficyt kontroli impulsów
Impulse control deficit
Inne [Somatic]
Other [Somatic]
Zaburzenia czucia ciała
Body sensation disorder
Biegunki
Diarrhoea
Bóle brzucha
Abdominal pain
Trudności z mówieniem, wypowiedziami (po polski i w języku ojczystym)
Difficulties with speaking and expression (in Polish and native language)
Trudności w rozwijaniu umięjętności czytania i pisania (po polsku i w języku ojczystym)
Difficulties in developing reading and writing skills (in Polish and in the native language)
Fobie szkolne
School phobias
Frekwencja (np. wagary, unikanie obowiązku szkolnego)
Attendance (e.g., truancy)
Motywacja
Motivation
Opóźnienie / dysharmonia rozwoju
Development delay
Rozwiązywanie problemów
Problem solving
Uczenie
Learning
Myślenie
Thinking
Trudności we współpracy
Difficulties in collaboration
Trudności w relacji z równieśni_kami(czkami)
Difficulties in peer relationships
Unikanie bliskości
Avoidance of closeness
Trudności w relacjach
Difficulties in relationships
Obwinianie się
Self-blame
Rezygnacja
Resignation
Lęk/strach
Fear
Złość
Anger
Apatia
Apathy
Niska samo-ocena
Low self-esteem
Edukacyjny [Area]
- Motywacja
- Frekwencja (np. wagary, unikanie obowiązku szkolnego)
- Fobie szkolne
- Trudności w rozwijaniu umięjętności czytania i pisania (po polsku i w języku ojczystym)
- Trudności z mówieniem, wypowiedziami (po polski i w języku ojczystym)
Educational [Area]
- Motivation
- Attendance (e.g., truancy)
- School phobias
- Difficulties in developing reading and writing skills (in Polish and in the native language)
- Difficulties with speaking and expression (in Polish and native language)
Poznawczy [Area]
- Opóźnienie / dysharmonia rozwoju
- Rozwiązywanie problemów
- Uczenie
- Myślenie
- Koncentracja [Cognitive]
- Rozpraszanie się [Cognitive]
- Uwaga
- Pamięć [Cognitive]
Cognitive [Area]
- Development delay
- Problem solving
- Learning
- Thinking
- Concentration
- Distractibility
- Attention
- Memory
Społeczny [Area]
- Trudności we współpracy
- Trudności w relacji z równieśni_kami(czkami)
- Unikanie bliskości
- Trudności w relacjach
Social [Area]
- Difficulties in collaboration
- Difficulties in peer relationships
- Avoidance of closeness
- Difficulties in relationships
Emocjonalny [Area of helplessness]
- Obwinianie się
- Rezygnacja
- Lęk/strach
- Złość
- Apatia
- Niska samo-ocena
Emotional [Area of helplessness]
- Self-blame
- Resignation
- Fear
- Anger
- Apathy
- Low self-esteem
Obszar bezradności
- Emocjonalny [Area of helplessness]
- Społeczny [Area]
- Poznawczy [Area]
- Edukacyjny [Area]
Area of helplessness
- Emotional [Area of helplessness]
- Social [Area]
- Cognitive [Area]
- Educational [Area]
Somatyczne
- Bóle brzucha
- Biegunki
- Zaburzenia czucia ciała
- Inne [Somatic]
Somatic
- Abdominal pain
- Diarrhoea
- Body sensation disorder
- Other [Somatic]
Zachowania zewnętrzne i wewnętrzne
- Deficyt kontroli impulsów
- Uzależnienia
- Autoagresja
- Zaburzenia odżywiania oraz snu
External and internal behaviours
- Impulse control deficit
- Addictions
- Self-harm
- Eating and sleep disorders
Behawioralne
- Agresja
- Wycofanie
- Inne [Behavioural]
Behavioural
- Aggression
- Withdrawal
- Other [Behavioural]
Poznawcze
Cognitive
Emocjonalne
- Lęk
- Odrętwienie
- Anhedonia
- Hiperpobudzenie
- Silny ładunek emocjonalny (lęk, strach, złość, smutek, wstyd, impulsywność, drażliwość, nadmierna czujność)
- Zaburzone poczucie bezpieczeństwa
- Bezradność
- Niska samoocena, poczucie winy lub wstydu
Emotional
- Anxiety
- Numbness
- Anhedonia
- Hyperarousal
- Strong emotional charge (anxiety, fear, anger, sadness, shame, impulsivity, irritability, excessive vigilance)
- Disturbed sense of safety
- Helplessness
- Low self-esteem, feelings of guilt or shame [Emotional area]
Interpersonalne [Manifestations]
- Izolacja
- Brak zaufania
Interpersonal [Manifestations]
- Isolation
- Lack of trust
Trauma
- Przejawy i objawy
- Formy pomocy
- Przyczyny
- Czynniki
- Rodzaje traum
- Rozpoznanie
Przejawy i objawy
- Obszar bezradności
- Somatyczne
- Zachowania zewnętrzne i wewnętrzne
- Behawioralne
- Poznawcze
- Emocjonalne
- Interpersonalne [Manifestations]
Manifestations and symptoms
- Area of helplessness
- Somatic
- External and internal behaviours
- Behavioural
- Cognitive
- Emotional
- Interpersonal [Manifestations]
Formy pomocy
- Specjalistyczna
- Inne [Forms of assistance]
Forms of assistance
- Specialised
- Other [Forms of assistance]
Przyczyny
- Bezradność [causes]
- Upokorzenie
- Brak wsparcia [causes]
- Zagrożenie realne (spostrzegane)
- Brak kontroli [causes]
- Nagła zmiana (np. otoczenia)
Causes
- Helplessness [causes]
- Humiliation
- Lack of support [causes]
- Real (perceived) threat
- Lack of control [causes]
- Sudden change (e.g. environment)
Czynniki
- Ryzyka [Factors]
- Ochronne [Factors]
Factors
- Risks [Factors]
- Protective [Factors]
Rodzaje traum
- Czas trwania
- Źródło - typy zdarzenia
Types of trauma
- Duration
- Source - types of events
Rozpoznanie
- Elementy rozpoznania możliwych objawów traumy i trudności
- Objawy występujące w szkole sugerujące traumę
- Etapy rozpoznania w szkole
Recognition
- Elements of recognizing possible symptoms of trauma and difficulties
- Symptoms occurring at school that may suggest trauma
- Stages of recognition in school
-
Trauma
- Manifestations and symptoms
- Forms of assistance
- Causes
- Factors
- Types of trauma
- Recognition